Postawy członków rodziny wobec leczenia

Osoby leczone z powodu schizofrenii często mają wokół siebie członków rodziny, bliskich, przyjaciół, znajomych lub inne osoby, których opinie są dla nich istotne.

Mówimy tu o osobach, których słowa są poważnie brane przez chorych z rozpoznaniem schizofrenii pod uwagę i które wywierają wpływ na ich postępowanie. W związku z tym opinie, przekonania, zalecenia i sugestie, co robić, a czego nie robić, osób bliskich mają często duże znaczenie dla procesu leczenia.Mogą mieć znaczenie dla współpracy osoby leczonej w przyjmowaniu leków, czyli dla przestrzegania przez nią zaleceń lekarza co do przyjmowania leków. Mogą mieć też znaczenie dla zgłaszania się na wizyty lekarskie, uczestniczenia w innych formach terapii, odwiedzania psychologa i/lub uczęszczania na zajęcia rehabilitacyjne.

Pamiętaj!

Z najbardziej korzystną sytuacją mamy do czynienia, jeśli lekarz prowadzący pacjenta, sam pacjent i jego bliscy mają zgodne opinie na temat leczenia, leków i innych sposobów postępowania terapeutycznego.

Wtedy wszystkie osoby zaangażowane w proces leczenia wspierają w sposób wzajemnie zgodny pacjenta w jego wysiłkach na rzecz zdrowia. Unika się wówczas wzajemnych nieporozumień i niezrozumienia.

Ale sytuacje idealne nie zdarzają się tak często. Rodzina i osoby bliskie osób leczonych z powodu schizofrenii mają niekiedy różne wątpliwości co do stosowanych leków, co do zaleceń lekarskich, co do sposobów postępowania w terapii. Te wątpliwości, znaki zapytania są czymś naturalnym. Oznaczają zaangażowanie się bliskich w proces leczenia chorego członka rodziny. Oznaczają, że osoby bliskie nie pozostają obojętne na to, co dzieje się z osobą chorą.

Wątpliwości, pytania, nawet brak zgody na jakieś zalecenia medyczne nie są czymś niedobrym. Ważne jest jednak to, „co się z nimi robi”.

Warto wiedzieć, że ...

Każdy ma prawo do swojego zdania, swoich uwag, swoich poglądów. Zwłaszcza jeśli dotyczą one zdrowia osoby chorej w rodzinie lub wśród znajomych. Jednak duże znaczenie ma przede wszystkim to, w jaki sposób te wątpliwości, pytania lub zastrzeżenia są wyrażane.

Pamiętaj!

Najmniej korzystna dla procesu leczenia jest sytuacja, kiedy wątpliwości rodziny i bliskich co do leczenia osoby chorej nie są zgłaszane w trakcie wizyty lekarzowi prowadzącemu (lub innej osobie włączonej w proces leczenia), natomiast już po wizycie, w domu, osoba chora na schizofrenię słyszy, aby nie robiła tego, co zalecił lekarz.

Takiej sytuacji najlepiej byłoby unikać. W większości przypadków nie służy to dobrze procesowi leczenia. Nawet jeśli aktualne wątpliwości osób bliskich są uzasadnione, to takie postępowanie nie służy współpracy w leczeniu w przyszłości.

Ponieważ w przyszłości, jeśli pojawią się kolejne zalecenia, już akceptowane przez osoby bliskie, sam chory może je podważyć i na przykład nie chcieć ich przestrzegać. Może wtedy przypomnieć, że poprzednio było mu tak doradzane.

Co więc należy zrobić?

Po pierwsze – im więcej rzetelnej wiedzy na temat choroby i leczenia mają członkowie rodziny osoby chorej i inne osoby bliskie, tym lepiej. Należy więc w miarę możliwości taką wiedzę zdobyć i ją poszerzać. W wielu ośrodkach dostępne są zajęcia psychoedukacyjne – jeśli tylko istnieje taka możliwość, warto w nich uczestniczyć. Warto dowiedzieć się, czy psychoedukacja jest dostępna w pobliżu miejsca zamieszkania i jak można się na nią zapisać.

Jeśli nie jest to możliwe, warto skorzystać z broszur lub książek informujących o schizofrenii. Takich broszur, książek i informatorów wydano w Polsce bardzo wiele. Można o nie zapytać lekarza lub psychologa.

Warto wiedzieć, że ...

Wiedza na temat samej choroby, zasad jej leczenia i poszczególnych leków może bardzo pomóc w zrozumieniu, co dzieje się z chorym członkiem rodziny, dlaczego otrzymuje on określone zalecenia lekarza, jakie leki są stosowane w leczeniu schizofrenii oraz jakie są zalety i wady tych leków.

Po drugie – własne pytania, zastrzeżenia, wątpliwości warto zgłaszać lekarzowi prowadzącemu (lub innym osobom włączonym w leczenie) w trakcie rozmowy z nim. Zdecydowanie lepiej jest powiedzieć w trakcie wizyty, jakie ma się wątpliwości np. co do leków lub leczenia, niż przeciwnie – nie podzielić się tymi wątpliwościami z lekarzem.

Pamiętaj!

Jeśli masz pytania dotyczące leczenia osoby bliskiej – zapytaj lekarza, psychologa lub innego fachowego pracownika ochrony zdrowia.

Jeśli nie zgadzasz się z jakimś zaleceniem, które otrzymała osoba bliska – powiedz o tym lekarzowi, najlepiej jeszcze w czasie tej samej wizyty, a absolutnie najpóźniej na następnej.

Jeśli masz wątpliwości, pytania, uwagi, możesz poprosić o stosowne wyjaśnienia lub o wskazanie materiałów informacyjnych.

Jeśli uznasz wyjaśnienia za niepełne, możesz poprosić o kolejne, staraj się przy tym pamiętać, że najważniejszym dobrem jest zdrowie osoby leczonej i nie będą jej służyły nieporozumienia i konflikty.

Czy wiesz, że...

Chcesz być zrozumiany – wyjaśnij tak dobrze, jak umiesz, co masz na myśli.

Masz pytania – zapytaj o to, o co chcesz.

Coś Ci nie odpowiada, z czymś się nie zgadzasz – powiedz o tym.

Nadal masz wątpliwości – spytaj ponownie. Ale staraj się otwarcie i w sposób konstruktywny wyrażać swoje zdanie, pytania, niezgodę lub wątpliwości.