RSV
Wirus RSV, mniej znany niż grypa czy COVID-19, jest najczęstszą przyczyną zakażeń dolnych dróg oddechowych u małych dzieci na całym świecie. Może również powodować zakażenia u osób starszych lub z chorobami współistniejącymi.
Niestety zakażenie wirusem RSV może być śmiertelne. Wciąż nie istnieje szczepionka i niewiele jest dostępnych swoistych metod leczenia, choć w większości przypadków choroba ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni.
RSV to rodzaj wirusa, który – podobnie jak grypa – rozprzestrzenia się głównie podczas sezonowych epidemii i atakuje płuca i drogi oddechowe, dając objawy podobne do przeziębienia. Istnieją dwa różne typy wirusa RSV i można zarazić się nim więcej niż jeden raz.
Choroba ta jest bardzo zaraźliwa; wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową, gdy zakażona osoba kaszle lub kicha, bądź przez bezpośredni kontakt – np. pocałunek.5 Osoby, u których nie występują objawy, nadal mogą roznosić zakażenie, a wirus może utrzymywać się na powierzchniach, takich jak: blaty, zabawki i klamki Szczególnie szybko rozprzestrzenia się w szkołach, żłobkach i domach opieki.56
Jakie są objawy zakażenia RSV?
Łagodne objawy zwykle pojawiają się kilka dni po zakażeniu7, choć u zdrowych osób dorosłych mogą nie wystąpić żadne objawy.8 Jednak niektóre osoby dorosłe są narażone na ciężkie, a czasem zagrażające życiu zakażenia – dotyczy to w szczególności osób w podeszłym wieku, osób z astmą, zastoinową niewydolnością serca lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, a także osób z niedoborem odporności.9
Objawy zakażenia RSV są podobne do tych, które zwykle występują w typowym przeziębieniu:7
Zablokowany nos lub katar
Ból gardła
Ból głowy
Kaszel
Gorączka
U dzieci występuje tendencja do „pochylania ” głowy do przodu podczas wdechu. Mogą być one również niespokojne, rozdrażnione, mieć mniej energii lub mniejszy apetyt niż zwykle.
Objawy czasem prowadzą do poważniejszej infekcji, takiej jak zapalenie oskrzeli lub płuc.7 Jeśli wystąpią poniższe objawy, należy natychmiast udać się do lekarza:7
Przyspieszenie oddechu
Zaciąganie skóry wokół żeber podczas oddychania
Nasilający się kaszel
Zakrztuszenie się lub wymioty spowodowane silnym kaszle
Świszczący oddech
Zmiana koloru skóry na szary lub niebieski
Jak często występuje zakażenie RSV?
Wirus RSV jest niezwykle rozpowszechniony – w zasadzie prawie każda osoba przechodzi zakażenie nim co najmniej jeden raz do ukończenia drugiego roku życia.510 Do zakażenia zwykle dochodzi w określonych „porach roku” – pomiędzy jesienią a wiosną lub w porze deszczowej.511
Niestety – ponieważ zakażenia są tak powszechne, wirus RSV powoduje co roku wiele zgonów, zwłaszcza wśród niemowląt – jest drugą najczęstszą przyczyna śmierci w okresie niemowlęcym na świecie.5 Prawie wszystkie te zgony mają miejsce w krajach rozwijających się.11
Dzieci urodzone w okolicach początku sezonu RSV są bardziej narażone na ryzyko ciężkiej choroby.5 Młodsze dzieci (zwłaszcza poniżej 6. miesiąca życia lub z chorobami współistniejącymi, takimi jak choroby serca lub płuc) również stanowią grupę wysokiego ryzyka.5
Zakażenia RSV mogą wystąpić u około 3-7% zdrowych starszych osób oraz u nawet 10% osób z grupy wysokiego ryzyka.6 Za grupę podwyższonego ryzyka uważa się osoby w podeszłym wieku (powyżej 65. roku życia) oraz wszystkie osoby z osłabionym układem odpornościowym.510
Profilaktyka
Choć całkowite uniknięcie wirusa RSV jest prawie niemożliwe, oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w powstrzymaniu jego rozprzestrzeniania się:1213
- Należy często myć ręce
Należy przecierać twarde powierzchnie mydłem lub środkiem dezynfekującym
Nie należy używać tych samych sztućców ani kubków co inna osoba
Należy unikać dotykania twarzy
- Jeśli wystąpią objawy przeziębienia, należy pozostać w domu i unikać kontaktu lub całowania dzieci z grupy wysokiego ryzyka
- Należy zakrywać usta i nos podczas kaszlu lub kichania
- Osoby z grup podwyższonego ryzyka (powyżej 65. roku życia, z obniżoną odpornością) – powinny rozważyć noszenie maseczki w zamkniętych pomieszczeniach publicznych
- Jeśli to możliwe, należy unikać zabierania dzieci z grupy wysokiego ryzyka do ośrodków opieki nad dziećmi, zwłaszcza w szczycie sezonu zakażeń wirusowych
Nie należy palić papierosów w towarzystwie dzieci 12
Szczepienia i leczenie
Nie ma szczepionki, która pomagałaby zapobiegać zakażeniom RSV. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała to za priorytet, a obecnie wiemy więcej niż kiedykolwiek o tym, jak działa ten wirus.14
Lek o nazwie paliwizumab, będący terapią przeciwciałami monoklonalnymi, jest dostępny w niektórych krajach w celu zapobiegania ciężkiej chorobie RSV u niektórych niemowląt i dzieci należących do grupy wysokiego ryzyka.13
Większość zakażeń zwykle ustępuje w domu.15 Jeśli konieczna jest hospitalizacja, opieka wspomagająca może obejmować stosowanie tlenu, jak również podawanie płynów w kroplówkach.
Opieka nad osobą z RSV
Można podjąć pewne działania, aby pomóc osobie, która źle się czuje:16
Należy porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą o tym, które leki są odpowiednie do zwalczania gorączki lub bólu
Należy zadbać o to, aby osoba chora piła wystarczającą ilość płynów
Należy uważnie obserwować pacjenta pod kątem oznak nasilania się zakażenia15
Pytania do lekarza
Czy jestem bardziej narażony(-a) (lub moje dziecko jest bardziej narażone) na ciężki przebieg zakażenia?
Czy oddawanie dziecka do żłobka lub przedszkola jest teraz bezpieczne?
Czy cokolwiek innego mogło spowodować te objawy?
Czy jest coś, co może pomóc mojemu dziecku poczuć się lepiej, gdy jest chore?
Czy muszę zachować szczególną ostrożność przy dziecku, jeśli źle się czuję?
Janssen i RSV
Wiemy, że w przypadku zakażeń RSV istnieją ogromne potrzeby, ponieważ nie istnieje jeszcze szczepionka ani swoiste leczenie. Dlatego łączymy naszą pasję z innowacyjnością, aby podążać wieloma drogami, od zapobiegania do leczenia, w celu zmniejszenia poważnych skutków powodowanych przez zakażenia wirusem RSV.17
Mamy nadzieję, że dzięki postępowi prac naukowców z ostatnich lat, zakażenie RSV stanie się wkrótce chorobą, którą będzie można skutecznie leczyć.
Słowniczek
- Lek przeciwwirusowy: lek, który zwalcza wirusy w organizmie.18
- Dzieci z grupy wysokiego ryzyka: dzieci, u których jest większe ryzyko ciężkiego przebiegu choroby w przypadku zakażenia wirusem RSV. Grupa ta obejmuje bardzo małe niemowlęta oraz dzieci z problemami dotyczącymi serca lub płuc.
- Sezon zakażeń RSV: pora roku, w której zakażenia RSV występują częściej.